Ví trữ lạnh hay còn gọi là ví lạnh là một thiết bị được mã hóa với khả năng lưu trữ Bitcoin và các loại crypto khác. Sở dĩ được gọi là ví trữ lạnh vì bản chất là cách ly chúng khỏi môi trường internet càng lâu càng tốt. Các ví trữ lạnh phần cứng thời nay có nhiều hãng tuy nhiên trong bài viết này mình sẽ chỉ nêu phân tích từ Ledger, Trezor và Keepkey. Ví phần cứng là một thiết bị hình dạng giống một chiếc USB hơn và đều có các cổng kết nối cơ bản để giao tiếp như MicroUSB và USB type C hoặc các phiên bản đời mới còn có cả công nghệ Bluetooth. Bài viết sẽ phân tích những sai lầm cơ bản của người mới sử dụng ví trữ lạnh và có những lo lắng về tiền của mình có bị các công ty sản xuất ví kiểm soát, hay điều gì sẽ xảy ra khi ví trữ lạnh của mình bị hỏng hóc, bị đánh cắp, bị mất v.v.. Liệu số tiền tích trữ của mình sẽ mất vĩnh viễn hay là không?
Quan niệm sai lầm đầu tiên: Tiền nằm trực tiếp trên ví
Đây có lẽ là một quan điểm sai lầm thuộc về huyền thoại đối với những người mới và không có am hiểu gì nhiều về công nghệ Blockchain. Bitcoin hay các tài sản số khác như Ethereum hay Litcoin, BitcoinCash v.v… đều được sử dụng công nghệ Blockchain, bản chất của blockchain là phi tập trung (tức không có server trung tâm, chính phủ, cơ quan nào quản lý. Tất cả dựa trên sự đồng thuận của đám đông), cho nên các tài sản của bạn hầu như được lưu trữ trên mạng lưới. Giao thức nhận dạng bạn là chủ nhân đích thực chính là chuỗi “khóa cá nhân” để có thể di chuyển các tài sản của mình khỏi ví. Thực chất những số tiền hiển thị trên ví đều nằm trên mạng lưới, những chiếc ví hiển thị dưới dạng công khai do tính chất minh bạch của blockchain còn tài sản thực sự của bạn không hề nằm trên chiếc ví lạnh đó.
Quan niệm sai lầm thứ hai: Tại sao ví Ledger lại có ít dung lượng tới vậy?
Một chiếc ví lạnh như USB nhưng dung lượng chỉ có tới 144Kb không đủ để chứa một bức ảnh, phải chăng hãng Ledger cố gắng cắt giảm chi phí để tối ưu hóa lợi nhuận? Thực chất đó là lý do bảo mật. Lý do mà ví Ledger S chỉ có thể cài tói đa 5 ứng dụng hoặc 7 – 8 ứng dụng (đối với Ledger X có thể cài nhiều hơn) thuộc nhóm ít dụng lượng là vì lý do bảo mật. Do dung lượng được thiết kế tương đối thấp nhằm hạn chế tối đa khả năng các ứng dụng có thể tự cài đặt và lây nhiễm trên thiết bị, với dụng lượng thấp chỉ 144Kb với Ledger S hoặc 1.2 MB với Ledger X thì sẽ không đủ bộ nhớ cho các thư viện ứng dụng do đó chúng sẽ không thể tự cài đặt.
Quan niệm sai lầm thứ ba: Khi xóa các ứng dụng trên ví, tiền sẽ bị mất.
Một trong những hiểu lầm nữa là khi xóa các ứng dụng đã được cài đặt trên ví thì số tiền nằm trong ví đó sẽ bị mất vĩnh viễn. Tuy nhiên thực tế không phải vậy. Các ví trữ lạnh sử dụng chuỗi khóa cá nhân sử dụng một công nghệ cải tiến của Bitcoin vào năm 2013 mang tên BIP-0039, hiểu đơn giản là một chuỗi gồm 2048 từ vựng thông thường và phổ biến nhất của tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Pháp, tiếng Ý. Để hiểu sâu hơn về bản chất của khóa cá nhân và mức độ bảo mật của chúng bạn có thể xem tại đây. Do đó tất cả các dự án sau này thì đều dựa trên những công nghệ sẵn có của Bitcoin vì chúng quá tốt. Với BIP-0039 thì với 24 từ vựng bạn chọn mạng lưới sẽ định danh được địa chỉ chính xác ví của bạn ở đâu trên blockchain do đó cho dù bạn có xóa app thì tiền của bạn trong đó không hề mất đi, khi bạn cài đặt lại app thì số tiền và địa chỉ vẫn còn nguyên. Bản chất ví Ledger sử dụng chuỗi 24 ký tự để mỗi khi bạn khởi tạo một app bất kỳ thì cũng chỉ dùng chuỗi 24 ký tự lúc bạn cài đặt thiết bị, hiểu nôm na là Ledger dùng 24 ký tự để tạo ví cho hàng trăm, hàng nghìn app khác nhau.
Tổng kết:
Ví trữ lạnh phần cứng là cách an toàn nhất hiện nay để có thể lưu trữ crypto dài hạn với tính bảo mật trên thiết bị, khả năng tự hủy khi nhập sai mã PIN, tính ngoại tuyến khỏi mạng internet và hạn chế tối đa thao tác với máy tính cũng như khả năng phục hồi khi thiết bị xảy ra hỏng hóc, tất cả đều tạo ra một chiếc ví siêu bảo mật. Điều quan trọng nhất là bạn cần nhớ chính xác 24 ký tự để có thể kiểm soát toàn quyền các tài sản của mình. Bạn không nên mua các ví cũ vì có nhiều các vấn đề sẽ xảy ra như bị can thiệp phần cứng, bạn chưa có đủ kinh nhiệm để sử dụng sẽ rất dễ bị lộ 24 ký tự…