Chu kỳ nới lỏng mở màn: FED bắt đầu cắt giảm lãi suất

Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã hạ lãi suất quỹ liên bang thêm 0,25 điểm phần trăm xuống biên độ 4,00%–4,25% trong cuộc họp ngày 17/9/2025 — lần cắt giảm đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái. Quyết định gần như nhất trí (11/12 phiếu), đi kèm thông điệp cho thấy phần lớn các nhà hoạch định chính sách dự báo sẽ còn ít nhất hai lần cắt 0,25 điểm phần trăm nữa trước khi khép lại năm, phản ánh sự dịch chuyển trọng tâm từ rủi ro lạm phát sang rủi ro suy yếu thị trường lao động. Chủ tịch Jerome Powell nói rõ thị trường việc làm đã “dịu lại”, và đây là bước đi “quản trị rủi ro” trong bối cảnh bất định gia tăng.

Điểm tựa cho cách tiếp cận thận trọng này là dữ liệu lao động đang xấu đi nhanh hơn dự kiến. Sau nhiều tháng hạ nhiệt, số việc làm mới trong tháng 8 chỉ tăng 22.000, và quan trọng hơn, Cục Thống kê Lao động (BLS) công bố điều chỉnh chuẩn (benchmark revision) hạ ước tính tăng việc làm trong năm kết thúc tháng 3/2025 xuống ít hơn 911.000 so với báo cáo ban đầu — một tín hiệu cho thấy đà tuyển dụng chậm lại đã âm ỉ từ 2024. Những thay đổi này thường đến từ việc bổ sung dữ liệu hành chính đầy đủ hơn, và thường xảy ra khi chu kỳ kinh tế bước vào pha chuyển trạng thái; tuy nhiên với quy mô hiện tại, chúng làm nổi bật rủi ro “hạ cánh gập” của thị trường lao động nếu điều kiện tài chính không được nới lỏng kịp thời.

Trong khi đó, lạm phát nhìn chung vẫn cao hơn mục tiêu 2% nhưng không còn là rủi ro cấp bách như một năm trước. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 tăng 2,9% so với cùng kỳ, nhích lên từ mức 2,7% của tháng 7, còn thước đo lạm phát ưa thích của Fed là PCE tháng 7 tăng 2,6% so với cùng kỳ; PCE lõi tăng 2,9%. Với cấu trúc này, Fed có lý do ưu tiên cắt nhỏ theo dữ liệu để giảm thiểu rủi ro lao động mà không “đốt nóng” kỳ vọng giá cả.

Tác động thị trường ngay sau quyết định cho thấy phần lớn đã được định giá trước: chứng khoán Mỹ xanh màu, trong khi các thị trường châu Á tăng nhẹ phiên kế tiếp; nhà đầu tư tập trung hơn vào lộ trình cắt tiếp theo thay vì chỉ một lần cắt giảm lãi hiện tại. Một điểm đáng chú ý về nội bộ chính sách là sự thống nhất hướng đi: dù thành viên mới Stephen Miran muốn cắt 0,5 điểm phần trăm, đa số lựa chọn giảm 0,25 điểm phần trăm và tín hiệu “còn dư địa” — một thông điệp vừa đủ nới lỏng kỳ vọng lãi suất, vừa giữ được tính linh hoạt để phản ứng nếu dữ liệu đổi chiều.

Từ góc độ vĩ mô, quyết định lần này khác với các nhịp cắt trong giai đoạn sốc giá trước đó ở chỗ Fed nghiêng hẳn về quản trị rủi ro việc làm. Khi số việc làm mới giảm mạnh và điều chỉnh chuẩn lớn âm vào quá khứ, sức ép lên tăng trưởng tiền lương có thể hạ nhiệt tự nhiên trong vài quý tới, giúp hạn chế nguy cơ tái bùng phát lạm phát. Điều này cho phép Fed đi theo con đường “cắt nhỏ, theo dữ liệu”, tránh tạo kỳ vọng quá đà về một chu kỳ nới lỏng nhanh khiến điều kiện tài chính nới lỏng quá mức. Hồ sơ rủi ro trái chiều vẫn hiện hữu: nếu lạm phát bất ngờ dai hơn do cú sốc chi phí (ví dụ thuế quan), quỹ đạo cắt có thể chậm lại; ngược lại, nếu các báo cáo việc làm kế tiếp tiếp tục hụt sâu, thị trường sẽ sớm định giá thêm một đến hai nhịp cắt trước cuối năm.

Với nhà đầu tư, bối cảnh sau cuộc họp này đồng nghĩa độ nhạy cảm của thị trường với dữ liệu hàng tháng sẽ tăng lên đáng kể. Mỗi công bố lớn về việc làm và giá cả đều có thể thay đổi kỳ vọng đường đi lãi suất trong ngắn hạn. Về định vị tài sản, mặt bằng lợi suất ngắn hạn có dư địa hạ theo mỗi lần cắt, trong khi lợi suất dài hạn sẽ bám sát triển vọng tăng trưởng và kỳ vọng lạm phát; chỉ số USD nhạy với chênh lệch lợi suất có thể “mềm” theo nhịp nếu thị trường chốt thêm các lần cắt, từ đó hỗ trợ vàng và các tài sản rủi ro ở những nhịp nhất định, nhưng biến động hai chiều sẽ còn cao khi đòn bẩy trên thị trường phái sinh đang dày. Trong kịch bản cơ sở, Fed sẽ tiếp tục “đi từng nấc”, giữ chỗ cho 1–2 lần cắt nữa trước khi bước sang 2026, miễn là dữ liệu lao động không bất ngờ có diễn biến tiêu cực và lạm phát duy trì quanh vùng 2,5%–3%.

“Tuyên bố của FOMC nhấn mạnh hoạt động kinh tế đã chậm lại trong nửa đầu năm; đà tăng việc làm suy yếu, tỷ lệ thất nghiệp nhích lên nhưng vẫn thấp, trong khi lạm phát tăng và còn ở mức cao. Xét đến sự dịch chuyển của cán cân rủi ro, Ủy ban hạ biên độ mục tiêu lãi suất quỹ liên bang 0,25 điểm phần trăm xuống 4%–4¼%, đồng thời khẳng định tiếp tục thu hẹp danh mục nắm giữ trái phiếu Kho bạc, nợ và MBS của cơ quan. Fed nhấn mạnh cách tiếp cận ‘phụ thuộc dữ liệu’, sẽ đánh giá thận trọng dữ liệu sắp tới, triển vọng và rủi ro để cân nhắc các điều chỉnh bổ sung; sẵn sàng điều chỉnh lập trường chính sách nếu xuất hiện rủi ro cản trở mục tiêu việc làm tối đa và lạm phát 2%. Biên bản bỏ phiếu cho thấy 11 thành viên ủng hộ, gồm Jerome H. Powell, John C. Williams, Michael S. Barr, Michelle W. Bowman, Susan M. Collins, Lisa D. Cook, Austan D. Goolsbee, Philip N. Jefferson, Alberto G. Musalem, Jeffrey R. Schmid và Christopher J. Waller; Stephen I. Miran bỏ phiếu chống, đề xuất cắt 0,5 điểm phần trăm.”