Crypto đã trở thành tâm điểm của chính trị Mỹ

Không thể tin được rằng chỉ trong vài tháng qua, tôi chứng kiến một sự thật rõ ràng rằng crypto không còn là “đứa con hoang” bị ruồng bỏ ở Mỹ nữa. Nó đang trở thành một thế lực chính trị và thật bất ngờ chính gia đình Tổng thống Trump lại đang là nhân vật trung tâm thúc đẩy sự bùng nổ này.

Cuối tháng 4, công ty vận tải Fr8Tech ở Texas vốn chỉ có giá trị vốn hóa tầm 3 triệu đô bất ngờ tuyên bố vay đến 20 triệu đô để đầu tư vào $TRUMP, một đồng meme coin mới toanh do Donald Trump tung ra chỉ ba ngày trước khi ông bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống lần hai. CEO của Fr8Tech còn gọi khoản đầu tư này là “một cách hiệu quả để vận động cho chính sách thương mại mà công ty mong muốn”. Mà nghe đâu, người giữ nhiều $TRUMP nhất sẽ được mời ăn tối cùng Tổng thống vào cuối tháng 5 đúng kiểu vừa PR, vừa móc nối quyền lực.

Tôi còn sốc hơn khi thấy Pakistan cũng… “nhập cuộc”. Ở Lahore, họ bắn pháo hoa ăn mừng việc ký thỏa thuận với World Liberty Financial (WLF) một công ty thuộc gia đình Trump để phát triển công nghệ blockchain. Thỏa thuận chẳng công bố gì rõ ràng, nhưng báo chí Ấn Độ ngay lập tức cho rằng đây là cách Pakistan “nịnh” Trump. Mọi chuyện càng trớ trêu khi chỉ hai tuần sau, ông Trump đứng ra nhận công lao trong việc làm dịu căng thẳng giữa Pakistan và Ấn Độ. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người Ấn cảm thấy có gì đó “không ổn”.

Từ kẻ bị ghét thành “con cưng” của Nhà Trắng

Không giống các ngành công nghiệp lớn khác như ngân hàng hay dược phẩm vốn đã bám rễ sâu vào chính trường Mỹ từ lâu crypto chỉ mới cách đây vài năm còn bị xem là “thứ gì đó đáng ngờ”. Khi Trump lên làm tổng thống lần đầu, toàn bộ thị trường crypto mới có giá trị dưới 20 tỷ đô. Giờ đã lên hơn 3.000 tỷ đô. Một sự thay đổi thật ngoạn mục đến mức điên rồ.

Trước đây, chính Trump cũng không ưa Bitcoin. Năm 2021, ông nói thẳng: “Bitcoin giống một trò lừa đảo. Tôi ghét nó vì nó cạnh tranh với đồng đô.” Mà đúng là sau đó thị trường sụp đổ thật, rồi vụ FTX gian lận 8 tỷ đô cũng đẩy thị trường vào “mùa đông crypto”.

Nhưng giờ thì khác. Sau khi Trump trở lại Nhà Trắng, những người ông bổ nhiệm vào các cơ quan tài chính như SEC hay CFTC đều là “tín đồ crypto”. Ví dụ: Paul Atkins, người mới được bổ nhiệm làm CEO của SEC từng là đồng chủ tịch một tổ chức vận động cho ngành này. Brian Quintenz, lãnh đạo CFTC từng làm ở Andreessen Horowitz, quỹ đầu tư nổi tiếng thân thiện với crypto.

Kết quả tức thì khi SEC đã thân thiện hơn với thị trường crypto khi đã dừng hơn chục vụ kiện chống lại các sàn lớn như Coinbase, Crypto.com hay Ripple. Không bất ngờ khi dòng vốn đổ vào ngành này tăng vọt: quý I/2025 đã có gần 5 tỷ đô từ các quỹ đầu tư mạo hiểm.

Gia đình tổng thống TRUMP đầu tư thẳng tay

Điều khiến tôi lo ngại nhất không phải việc chính quyền thay đổi thái độ, mà là việc gia đình Trump quá “FOMO” vào chuyện này.

WLF, công ty mà gia đình Trump nắm 60% cổ phần đã tung ra đồng stablecoin tên USD1 vào tháng 3. Chỉ sau vài tuần, đồng này đã có vốn hóa hơn 2 tỷ đô, lọt top đầu thế giới.

Chưa hết, ông Trump còn làm “gương mặt đại diện” cho $TRUMP coin, mà bản thân gia đình ông nắm tới 80% số lượng token. Melania Trump cũng có coin riêng giá tăng vọt rồi lại sập. Trump Media công ty mạng xã hội của ông thì bắt tay với Crypto.com để ra mắt ETF tiền điện tử “Made in America”

Giá trị danh nghĩa các tài sản crypto của gia đình Trump giờ gần bằng toàn bộ tài sản bất động sản, sân golf và CLB của họ cộng lại. Một con số có thể lên tới gần 2 tỷ đô và khó có thể phủ nhận đây là mảng kinh doanh lớn nhất của họ lúc này.

Chính trị hóa ngành crypto liệu là con dao hai lưỡi

Ngành crypto còn nhận được sự hậu thuẫn tài chính khổng lồ từ các siêu PAC như Fairshake, Protect Progress hay Defend American Jobs, những nhóm vận động chính sách hoạt động độc lập với các chiến dịch tranh cử. Tổng cộng họ chi hơn 130 triệu đô trong kỳ bầu cử vừa rồi, một con số vượt xa các ngành truyền thống như bất động sản. Điều đáng nói là những PAC này không tập trung chạy quảng cáo về crypto, mà đánh vào các điểm yếu chính trị của ứng viên đối thủ, kiểu như chống tội phạm, đạo đức tranh cử, v.v. Mục tiêu rất rõ: giúp người ủng hộ crypto thắng cử, khiến người phản đối bị “out”.

Tuy nhiên, theo tôi, chính sự liên hệ quá mức giữa ngành này và gia đình tổng thống đang tạo ra rào cản lớn. Rất nhiều nghị sĩ, kể cả bên Dân chủ lẫn Cộng hòa e ngại rằng những gì họ ủng hộ sẽ bị hiểu là “bắt tay với nhà Trump”. Một số dự luật tưởng như sẽ được thông qua lại bị đình trệ, đơn cử như dự luật quản lý stablecoin bị Thượng viện bác bỏ hôm 8/5.

Thậm chí một số nghị sĩ Cộng hòa thân crypto cũng bắt đầu “lưỡng lự”. Cynthia Lummis, người từng rất tích cực với crypto, nói thẳng rằng buổi tiệc tối của Trump với những người giữ $TRUMP làm bà cảm thấy “băn khoăn”.

Có nguy cơ cho hệ thống tài chính?

Vấn đề không chỉ là xung đột lợi ích. Như Steven Kelly từ chương trình Ổn định Tài chính Yale cảnh báo, việc để một ngành rủi ro cao như crypto phát triển quá nhanh, dưới sự giám sát lỏng lẻo của một cơ quan nhỏ như CFTC, có thể tạo ra bất ổn lớn. Chúng ta từng thấy điều này năm 2023: khi các ngân hàng như Silvergate hay Signature sụp đổ vì liên đới với crypto, hiệu ứng lan ra toàn hệ thống ngân hàng.

Cá nhân tôi cho rằng, nếu cứ tiếp tục chính trị hóa crypto theo hướng gắn chặt với quyền lực, ngành này sẽ tự bắn vào chân mình. Không ai có thể phủ nhận rằng xung đột lợi ích ở đây là quá rõ ràng. Sự im lặng, né tránh hay thậm chí tìm cách “bịt miệng” những người lên tiếng sẽ không thể xóa đi thực tế đó.

Bài viết thể hiện quan điểm của tờ Economist về việc cách Trump tiếp cận crypto khiến nó ngày càng gắn chặt với giới chính trị Mỹ.