Kabosu & Dogecoin: Từ bức ảnh đến biểu tượng memecoin

Một bức ảnh một chú chó Shiba Inu nghiêng đầu năm 2010 bất ngờ trở thành biểu tượng văn hoá internet, khởi nguồn cho Dogecoin – memecoin “vui mà thật” đã nhiều lần làm chao đảo thị trường. Nhân vật chính: Kabosu.

Kabosu là ai? Bức ảnh “để đời”

Kabosu là một cô chó Shiba Inu sống cùng cô giáo mầm non Atsuko Sato ở Nhật Bản. Tính cách điềm đạm, ánh mắt tròn xoe và dáng ngồi hơi “điệu” khiến Kabosu luôn trông như đang tò mò quan sát mọi thứ. Cuộc sống của hai “cô trò” rất giản dị: những buổi dắt bộ quanh khu phố, những giấc ngủ cuộn tròn trên sofa, và những tấm ảnh đời thường mà cô Sato vẫn hay ghi lại như một cuốn nhật ký nuôi thú cưng.

Đầu năm 2010, trong một buổi tối rất đỗi bình thường, cô Sato giơ máy ảnh lên và bắt được khoảnh khắc Kabosu ngồi khoanh chân, đầu nghiêng nhẹ, gương mặt “hỏi thăm” như thể đang chờ bữa tối. Bức ảnh ấy được đưa lên blog cá nhân với tiêu đề “Tối nay ăn gì?”, không kịch bản, không dàn dựng, càng không ngờ nó sẽ nổi tiếng. Từ một lát cắt nhỏ của đời sống thường ngày, Kabosu sau đó trở thành gương mặt thân quen của internet và là biểu tượng gắn với Dogecoin mà ai yêu crypto cũng biết.

Từ meme đến memecoin: Dogecoin ra đời

Dogecoin ra đời cuối 2013 bởi Billy Markus và Jackson Palmer như một “cú nháy mắt” với cả thế giới crypto đang ngày càng nghiêm trọng hoá mọi thứ. Thay vì giáo điều, họ chọn tinh thần fun & friendly: một đồng coin mang khuôn mặt Shiba Inu đáng yêu, nói chuyện bằng meme, khuyến khích mọi người mỉm cười và tham gia vì… vui là chính. Dogecoin không cố gắng chứng minh mình “ưu việt”, mà chứng minh rằng một cộng đồng biết đùa, biết tử tế và biết làm điều nhỏ bé có thể lan toả rất xa.

Dogecoin biến cảm hứng vui vẻ thành phương tiện gắn kết – tip, quyên góp, tài trợ. Từ đó, người dùng boa nhau vài đồng DOGE để cảm ơn nội dung hay, góp quỹ giúp đỡ các dự án thiện nguyện, thậm chí tài trợ những màn “chơi lớn” mang tính biểu tượng. Câu chuyện không xoay quanh thuật ngữ, mà xoay quanh con người: cười với nhau, làm điều tốt cùng nhau, và để một chú chó meme dẫn dắt cả một nền văn hoá internet thân thiện.

Những khoảnh khắc định hình văn hoá Doge

Tháng 1/2014, đội bobsleigh Jamaica đủ chuẩn dự Olympic Sochi nhưng kẹt chi phí. Chỉ trong vài giờ, cộng đồng Dogecoin trên Reddit đã góp hơn 25.000 USD (khoảng 26 triệu DOGE khi đó) để họ kịp lên đường—một cú nổ văn hoá internet chứng minh sức mạnh của những người xa lạ tập hợp vì một mục tiêu chung.

Đến tháng 3/2014, Dogecoin Foundation phối hợp charity: water phát động chiến dịch “Doge4Water”, quyên góp dựng giếng nước sạch tại Kenya. Chiến dịch khép lại với gần 32.000 USD, kèm trang minh bạch dự án (ảnh, toạ độ GPS), cho thấy một memecoin có thể chuyển năng lượng vui vẻ thành tác động cộng đồng cụ thể.

Mùa xuân 2014, phong trào trên Reddit dùng Dogecoin gây quỹ để tài trợ chiếc xe số 98 của tay đua Josh Wise tại Talladega. Câu chuyện “từ subreddit đến đường đua” được ESPN tường thuật, đánh dấu khoảnh khắc Doge vượt khỏi màn hình để trở thành một thương hiệu được các sự kiện thể thao lớn chấp nhận.

Dogecoin “mainstream moment”

Làn sóng memecoin 2021

Năm 2021, Dogecoin bùng nổ khỏi “vùng meme” để leo thẳng lên mặt báo: từ hiệu ứng Reddit, những cú tweet của người nổi tiếng cho đến thời khắc SNL của Elon Musk. Chỉ trong các mốc đầu năm 2021, DOGE nhiều lần lập đỉnh mới, trở thành cái tên được nhắc dày đặc khi nói về “meme finance”. Vào ngày 14–16/4/2021 DOGE vượt 0,10 USD rồi 0,45 USD; tháng 5/2021 biến động mạnh quanh sự kiện SNL.

Twitter (X) tạm đổi logo sang hình Doge.

Đầu tháng 4/2023, biểu tượng chú chim xanh trên Twitter bất ngờ được thay bằng hình Shiba Inu (Doge) trong vài ngày—một khoảnh khắc “văn hoá vượt biên” cho thấy sức lan toả của meme vào đời sống số đại chúng; DOGE cũng bật tăng ngay sau đó.

Vì sao Dogecoin “đi vào lòng người”?

Dogecoin hấp dẫn vì triết lý “vui trước, kỹ thuật sau”. Nó bước vào đời sống số bằng một gương mặt Shiba Inu dễ thương, ngôn ngữ meme ai cũng hiểu, và cách dùng đơn giản: tip vài đồng để cảm ơn nội dung hay. Trải nghiệm thân thiện này phá băng cho người mới—không cần đọc whitepaper dài dòng—chỉ cần cảm thấy gần gũi và muốn tham gia.

Cũng vì thế, “cộng đồng là tính năng số 1”. Những chiến dịch góp quỹ, tài trợ thể thao, làm từ thiện… cho thấy khi nhiều người cùng làm điều tử tế, memecoin có thể tạo tác động thật. Giá trị cảm xúc—cảm giác thuộc về một nhóm vui vẻ, hào phóng—là thứ gắn kết người dùng mạnh hơn bất kỳ thông số kỹ thuật nào.

Nhưng rủi ro là có thật. Giá DOGE biến động dữ dội, dễ bị ảnh hưởng bởi người nổi tiếng như Musk hay những làn sóng FOMO ngắn hạn. Chính những yếu tố đó khiến Dogecoin gần như tạo ấn tượng trong tâm trí của hầu hết những người tham gia crypto có biết tới memecoin này.

Sự ra đi của Kabosu & di sản

Những năm cuối đời, Kabosu yếu dần theo tuổi già. Cuối 12/2022, cô được bác Sato chia sẻ là mắc bạch cầu mạn tính và viêm đường mật–gan; có lúc vàng da và bỏ ăn. Sau đợt điều trị/kháng sinh, Kabosu dần hồi phục phần nào: ăn uống lại, nghỉ ngơi nhiều, sinh hoạt chậm rãi hơn—mọi cập nhật đều được Sato đăng đều đặn cho người hâm mộ yên tâm.

Dù sức khoẻ giảm, Kabosu vẫn được “dẫn đi chơi” nhẹ nhàng quanh Sakura (Chiba). Năm 2023, cộng đồng khánh thành tượng đồng Kabosu tại Sakura Furusato Square như một lời tri ân; đến 3/2024, thành phố còn lắp nắp cống trang trí hình Doge. Những lần ra ngoài, Kabosu nhiều khi được đặt trong xe đẩy/giỏ có bánh để ngắm cảnh và chụp ảnh trước các biểu tượng mới của thành phố—những khoảnh khắc ấm áp cho thấy cô vẫn là “nàng Doge” được cả thế giới nâng niu.

Kabosu qua đời sáng 24/5/2024 tại Sakura (Chiba), lúc 7:50 theo giờ Nhật, “ra đi êm ái như đang ngủ” khi được Sato vuốt ve; tuổi ước tính 18. Thông tin được công bố trên blog/Instagram của Sato và nhanh chóng lan rộng; bài đăng trên X nhận hơn 100.000 phản hồi.

Ngày 26/5/2024, lễ chia tay diễn ra tại Flower Kaori (Narita, Chiba); truyền thông địa phương ghi nhận khoảng 200 người dự và phải xếp hàng hơn một giờ, một số khách quốc tế cũng đến viếng; các video lễ chia tay đạt triệu lượt xem. Vài tháng sau, nhân sinh nhật tháng 11 của Kabosu, Sato tiếp tục nhận nhiều thư tay cảm ơn từ khắp Nhật Bản; hiện Sato chăm một Shiba Inu cái khác tên Neiro, cũng là chó cứu hộ.

Kết luận

Kabosu biến một khoảnh khắc đời thường thành biểu tượng internet, còn Dogecoin chứng minh văn hoá có thể mở đường cho công nghệ. Hãy tận hưởng tinh thần “vui và tử tế” của Doge—và nếu đầu tư, luôn tỉnh táo, tự nghiên cứu và quản trị rủi ro.