Lạm phát Mỹ tăng 2,9% trong tháng 8, cao nhất từ đầu năm

Theo báo cáo lạm phát công bố ngày 11/9, giá tiêu dùng tại Mỹ đã tăng trở lại trong mùa hè, chủ yếu do chi phí thực phẩm, nhà ở và nhiều mặt hàng thiết yếu leo thang.

Bộ Lao động cho biết chỉ số CPI tháng 8 tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, từ mức 2,7% của tháng 7 và mức đáy 2,3% hồi tháng 4. Đây là mức cao nhất kể từ đầu năm, phù hợp với dự báo rằng các doanh nghiệp sẽ dần chuyển gánh nặng từ thuế quan lên người tiêu dùng.

Lạm phát lõi, loại trừ thực phẩm và năng lượng, cũng tăng 3,1% so với cùng kỳ, đúng với kỳ vọng của các nhà kinh tế.

Thị trường lao động yếu đi

Dữ liệu riêng cho thấy số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tăng mạnh lên 263.000 cho tuần kết thúc ngày 6/9/2025, là mức cao nhất kể từ tuần ngày 23/10/2021. Dù số liệu hàng tuần thường biến động, xu hướng tăng liên tục có thể báo hiệu tình trạng sa thải nhiều hơn, kết thúc giai đoạn “chậm tuyển dụng, chậm sa thải” của hai năm qua.

Thị trường phản ứng tích cực

Chứng khoán Mỹ tăng điểm, cả ba chỉ số chính đều tiến sát kỷ lục mới. Đồng USD suy yếu, lợi suất trái phiếu 10 năm giảm xuống 4,11%. Vàng – tài sản trú ẩn an toàn – đã tăng lên 3.644 USD/ounce. Bitcoin cũng nhích thêm khoảng 500 USD sau công bố số liệu.

Các nhà đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 9, với khả năng giảm tới 50 điểm cơ bản thay vì 25 điểm như dự kiến trước đó. Tuy vậy, mức độ nới lỏng tiếp theo vẫn phụ thuộc dữ liệu việc làm và lạm phát sắp tới.

Rủi ro từ chính sách thuế quan

Giá cả tăng một phần do loạt thuế quan mới của chính quyền Trump. Một số mặt hàng tăng nhanh như ô tô, quần áo; trong khi những sản phẩm khác như lốp xe, nội thất tăng chậm hơn. “Thuế quan không chuyển ngay lập tức vào giá, nhưng xu hướng chung là hàng hóa vẫn đắt hơn”, Sarah House, kinh tế gia cấp cao tại Wells Fargo nhận xét.

Thực phẩm tăng 0,6% trong tháng 8, sau khi giảm nhẹ tháng 7. So với một năm trước, cà phê tăng 21%, bít tết bò tăng 17% và táo tăng 10%.

Quan ngại lạm phát đình trệ

Các chuyên gia cho rằng lạm phát lần này có thể chỉ là tạm thời, nhưng nếu chi phí cao khiến người lao động yêu cầu tăng lương – như giai đoạn 2021–2022 – áp lực giá cả sẽ kéo dài.

Daniel Hornung, Viện Nghiên cứu Chính sách Kinh tế Stanford, cảnh báo: “Điều đáng lo là lạm phát tăng trở lại đúng lúc dữ liệu thị trường lao động suy yếu đáng kể.”

Một số doanh nghiệp như Hormel Foods, JM Smucker hay Ace Hardware đã tăng giá vì chi phí nguyên liệu và thuế quan. Các nhà bán lẻ lớn như Walmart, Target và Best Buy cũng bắt đầu áp dụng các đợt tăng giá mới.

Dù vậy, một số nhà phân tích cho rằng bức tranh chưa quá bi quan. “Xét từ góc nhìn Fed, đây không phải là báo cáo tồi. PCE – chỉ số lạm phát ưa thích của Fed – nhiều khả năng sẽ thấp hơn CPI khi công bố cuối tháng”, Stephen Juneau, kinh tế gia của Bank of America, nhận định.

Thế lưỡng nan của FED

Khi CPI tháng 8 công bố ở mức 2,9% và core CPI 3,1%, Fed rơi vào thế khó. Một mặt, các con số này cho thấy lạm phát đã giảm nhiều so với giai đoạn đỉnh cao 2022, nhưng vẫn dai dẳng và cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Nếu Fed chọn hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng, rủi ro lớn là thị trường hiểu rằng Fed “nới lỏng quá sớm”, từ đó kích hoạt lại kỳ vọng lạm phát, khiến giá cả hàng hóa và dịch vụ bật tăng trở lại, đặc biệt trong bối cảnh giá năng lượng và nhà ở chưa thật sự hạ nhiệt. Đồng USD suy yếu theo lãi suất giảm cũng có thể làm nhập khẩu đắt đỏ hơn, vô tình khiến lạm phát nhập khẩu quay lại.

Ngược lại, nếu Fed không hạ lãi suất, rủi ro cũng không nhỏ: chi phí vay cao tiếp tục đè nặng lên doanh nghiệp và hộ gia đình, tín dụng thắt chặt có thể bóp nghẹt đầu tư và tiêu dùng, làm tăng nguy cơ suy thoái và thất nghiệp.

Như vậy, Fed mắc kẹt giữa hai lựa chọn đều có hậu quả: hạ lãi thì sợ mất kiểm soát lạm phát, giữ nguyên thì sợ kéo nền kinh tế xuống dốc. Đây chính là thế khó “tiến thoái lưỡng nan” mà Fed thường gặp phải trong các giai đoạn chuyển tiếp chính sách, nơi dữ liệu kinh tế phát đi tín hiệu trái chiều và bất kỳ bước đi nào cũng có thể phải trả giá.