Oversold là gì và vì sao tín hiệu này hay xuất hiện đúng lúc bạn muốn bắt đáy. Nếu gặp thuật ngữ lạ ở phần đầu, bạn có thể mở bản đồ thuật ngữ giao dịch để tra nhanh rồi quay lại đọc tiếp.
Oversold là gì
Oversold là trạng thái giá giảm mạnh và nhanh hơn so với nhịp bình thường. Lực bán dồn dập khiến nhiều chỉ báo động lượng chạm vùng thấp => tâm lý lúc này nghiêng về sợ hãi. Không phải cứ oversold là bật ngay. Oversold chỉ nói rằng đà giảm đã đi xa và rủi ro bán đang tăng lên. Quyết định vào lệnh vẫn cần dữ liệu, bối cảnh tích cực và dữ liệu xác nhận rõ ràng.
Các nền tảng kỹ thuật thường dùng ngưỡng mặc định để đánh dấu oversold. Ý nghĩa của chúng là bộ lọc đầu tiên. Việc còn lại là đọc vùng giá, đọc khối lượng và đọc phản ứng sau tín hiệu. Phần dưới đây đi theo trật tự đó để bạn dễ áp dụng.
Cách nhận biết oversold
RSI và ngưỡng phổ biến

RSI là chỉ báo động lượng quen thuộc. Vùng dưới 30 thường coi là oversold. Một số người điều chỉnh về 25 hoặc 20 khi thị trường biến động mạnh. Điều đó giúp giảm nhiễu ở khung thấp. Bạn cũng có thể quan sát việc thoát khỏi vùng dưới 30 như một kiểu xác nhận. Tín hiệu sẽ rõ hơn khi RSI tạo đáy cao dần trong khi giá còn lưỡng lự. Định nghĩa trung lập về RSI có trong Wikipedia – Relative Strength Index.
Stochastic và MFI

Stochastic nhạy hơn RSI nên báo sớm hơn. Vùng dưới 20 thường coi là oversold. Với Stochastic, khoảnh khắc cắt lên từ dưới 20 mới đáng chú ý. Money Flow Index kết hợp giá và khối lượng. Vùng dưới 20 là tín hiệu cạn dòng tiền mua tạm thời. Khi MFI đi lên lại từ vùng này trong lúc giá giữ được vùng hỗ trợ, xác suất hồi kỹ thuật tăng lên.
Khối lượng và bối cảnh giá
Oversold đáng tin hơn khi khối lượng giảm dần theo mỗi nhịp rơi. Điều đó cho thấy bên bán yếu đi. Ngược lại, nếu rơi sâu cùng khối lượng tăng mạnh thì đó có thể là pha xả cuối. Bạn cần chờ nến phản ứng rõ ràng rồi mới cân nhắc. Phần nền tảng về cách đọc dòng tiền có ở khối lượng giao dịch. Phần cách vẽ vùng giá và nến xác nhận có ở price action.
Ý nghĩa oversold trong xu hướng

Trong xu hướng giảm
Trong xu hướng giảm, oversold xuất hiện thường xuyên. Đây là lúc bạn cần kiên nhẫn hơn. Tín hiệu này nhiều khi chỉ dẫn tới một nhịp hồi ngắn rồi rơi tiếp. Hãy ưu tiên bán ở kháng cự khi giá hồi về vùng cung. Hãy hạn chế bắt đáy khi xu hướng chính còn dốc xuống. Bạn có thể bám theo cấu trúc đỉnh thấp đáy thấp theo khung lý thuyết Dow để khỏi ngược dòng quá sớm.
Trong xu hướng tăng
Trong xu hướng tăng, oversold mang ý nghĩa nghỉ lấy đà. Thị trường tăng theo bậc thang. Mỗi nhịp kéo cần một nhịp thở. Oversold trên khung nhỏ ở gần vùng hỗ trợ mạnh thường mở ra cơ hội mua lại. Tín hiệu đẹp là khi chỉ báo rơi vào oversold, giá chạm vùng cân bằng, nến giữ đáy và khối lượng không phình to.
Phân kỳ và oversold
Phân kỳ thường
Phân kỳ thường xuất hiện khi giá tạo đáy thấp hơn còn chỉ báo tạo đáy cao hơn. Điều này cho thấy đà giảm yếu dần. Nếu phân kỳ xảy ra ngay sau vùng oversold thì xác suất hồi tăng. Tín hiệu mạnh hơn khi xuất hiện ở vùng hỗ trợ đã kiểm chứng. Bạn có thể xem lại khái niệm ở phân kỳ là gì.
Phân kỳ ẩn
Phân kỳ ẩn hỗ trợ xu hướng hiện tại. Trong xu hướng tăng, giá tạo đáy cao hơn nhưng chỉ báo tạo đáy thấp hơn. Đà điều chỉnh mạnh nhưng xu hướng lớn vẫn còn. Nếu phân kỳ ẩn xuất hiện sát vùng hỗ trợ và chỉ báo vừa thoát oversold thì điểm mua sẽ rõ hơn.
Khung thời gian và oversold
Ngắn hạn và nhiễu
Khung nhỏ như M5 hay M15 vào oversold rất nhanh. Tín hiệu bật cũng nhanh tắt. Đây là sân chơi của người giao dịch trong ngày. Bạn nên kết hợp thêm cấu trúc nến và vùng cản. Tránh mua đuổi khi chỉ báo vừa ló khỏi oversold mà giá vẫn nằm dưới vùng kháng cự gần.
Dài hạn và vùng mua
Khung H4 hay D1 cho tín hiệu ít hơn nhưng chất lượng hơn. Khi khung ngày oversold và nằm tại vùng hỗ trợ mạnh thì thời gian tích lũy có thể lâu hơn. Lợi thế là nhịp hồi sau đó thường dài hơi. Bạn có thể dùng đường trung bình để nhận biết nền giá. Các bài về đường SMA và đường EMA sẽ giúp bạn chọn chu kỳ phù hợp.
Cách giao dịch với oversold
Tín hiệu xác nhận
Tín hiệu xác nhận có thể là nến đảo chiều ở hỗ trợ. Có thể là búa ngược ở đáy. Có thể là nến nhấn chìm tăng. Có thể là lần cắt lên lại của chỉ báo từ vùng oversold. Hãy đợi cây nến đóng để giảm nhiễu. Hãy nhìn phản ứng tại vùng hợp lưu. Một nến xanh mạnh nhưng đóng ngay dưới kháng cự chưa phải là xác nhận tốt.
Điểm vào và dừng lỗ
Điểm vào lý tưởng là sau nến xác nhận và gần vùng hỗ trợ. Điểm dừng nên đặt dưới đáy vừa tạo hoặc dưới vùng hỗ trợ một biên hợp lý. Đừng đặt quá sát vì râu nến có thể quét. Hãy quản lý rủi ro theo phần trăm tài khoản. Cách làm kỷ luật có trong stop loss. Việc tự động hóa có trong lệnh stop order.
Oversold và overbought khác gì

Oversold là quá bán. Overbought là quá mua. Cả hai nói về vị trí của động lượng trên thang đo. Điểm quan trọng là không nên giao dịch đảo chiều chỉ vì chạm ngưỡng. Bạn luôn cần một lớp bối cảnh. Bạn luôn cần xác nhận. Sức mạnh của tín hiệu đến từ sự đồng pha giữa chỉ báo, vùng giá và khối lượng.
Thuật ngữ liên quan
Momentum
Động lượng cho biết tốc độ di chuyển của giá. Khi động lượng giảm chậm lại trong vùng oversold, khả năng bật tăng lên. Khi động lượng còn lao dốc thì nên chờ thêm. Bài nền tảng ở momentum là gì sẽ giúp bạn đọc nhịp nhanh chậm rõ hơn.
Hỗ trợ và kháng cự
Vùng hỗ trợ là nơi người mua sẵn sàng tham gia. Vùng kháng cự là nơi người bán dễ chốt lời. Oversold gặp hỗ trợ là vị trí bạn theo dõi kỹ. Oversold nằm ngay dưới kháng cự là vị trí bạn thận trọng. Khung đọc vùng giá có thể kết hợp cùng cấu trúc sóng cổ điển ở sóng Elliott để có thêm bối cảnh.
Cách kết hợp oversold để nâng độ tin cậy
Đầu tiên, dùng một chỉ báo chính cho tín hiệu. Sau đó dùng thêm một lớp kiểm chứng nhẹ. Ví dụ RSI thoát oversold tại vùng hỗ trợ. Khối lượng không còn phình to. Nến xác nhận xuất hiện. Đường trung bình ngắn nằm dưới giá và có xu hướng đi ngang rồi ngóc lên. Bạn có thể để mắt tới vai trò của nhà tạo lập, bởi vì khi họ rút bảng giá thì spread giãn ra và nhịp bật dễ bị méo. Bài market maker là gì sẽ giúp bạn hiểu thêm điều này.
Thứ hai, chú ý chi phí khớp lệnh khi thị trường rung mạnh. Spread giãn khiến lệnh vào ra tốn kém. Đọc khái niệm và tác động thực tế ở spread là gì. Nếu cần vào nhanh, xem cột độ sâu trong order book để ước lượng trượt giá.
Thứ ba, nhớ rằng oversold ở khung nhỏ chỉ là nhịp nghỉ trong xu hướng lớn. Đừng chống lại xu hướng chỉ vì một lần chạm ngưỡng. Hãy đặt kịch bản cho cả hai khả năng. Nếu sai thì thoát gọn. Nếu đúng thì dời dừng theo đáy sau.
Kết luận oversold
Oversold là trạng thái động lượng yếu đi sau một nhịp giảm mạnh. Nó không phải lời hứa đảo chiều. Nó là lời nhắc bạn cần bối cảnh rõ ràng và kỷ luật quản trị rủi ro. Hãy đợi tín hiệu xác nhận ở vùng giá hợp lý. Hãy tính trước điểm dừng. Hãy đọc thêm động lượng, khối lượng và phản ứng nến. Khi các mảnh ghép đồng pha, một cú bật sẽ đáng để theo, còn khi lệch nhịp, bạn nên chờ phiên sau cho chắc.


Hải Nguyễn
Kiến thức và kinh nghiệm sẽ giúp bạn không bị mất tiền trong thị trường crypto.