Sự ổn định của đồng đô ra sao khi Trump sa thải chủ tịch FED?

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump một lần nữa làm rung chuyển thị trường khi tuyên bố có thể sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell, đặt ra câu hỏi về tính độc lập của ngân hàng trung ương và sự ổn định của đồng đô la Mỹ.

Trong một bài phát biểu vào cuối tháng 8, Trump cho rằng Powell đã “cắt giảm lãi suất quá chậm” trong bối cảnh kinh tế có dấu hiệu suy yếu và áp lực từ chiến tranh thương mại. Trump nói: “Việc sa thải Powell không thể diễn ra đủ nhanh.”

Theo báo cáo của Associated Press, Powell không đưa ra bình luận trực tiếp nhưng khẳng định Fed sẽ “hành động dựa trên dữ liệu và lợi ích lâu dài của nền kinh tế Mỹ”.

Các chuyên gia cảnh báo nếu Trump có thể trực tiếp cách chức Powell, điều đó sẽ làm lung lay nguyên tắc cốt lõi của Fed: tính độc lập với chính trị.

Anthony Pompliano, một doanh nhân nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử, bình luận: “Tôi không tin rằng Tổng thống Mỹ nên đơn phương sa thải Chủ tịch Fed. Đó sẽ là một tiền lệ xấu, làm suy yếu niềm tin vào toàn bộ hệ thống.”

Tương tự, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren cho rằng hành động này sẽ phá vỡ niềm tin của nhà đầu tư toàn cầu vào tính minh bạch và công bằng của thị trường vốn Mỹ, có thể dẫn tới khủng hoảng tài chính.

Nếu Tổng thống có thể sa thải Chủ tịch Fed, điều gì sẽ xảy ra?

Việc một tổng thống kiểm soát trực tiếp người đứng đầu Fed sẽ đe dọa nghiêm trọng đến tính độc lập của ngân hàng trung ương. Từ khi thành lập năm 1913, Fed được thiết kế để ra quyết định dựa trên dữ liệu, chứ không phải áp lực chính trị.

Nếu Trump (hoặc bất kỳ tổng thống nào) có thể sa thải Powell:

• Chính sách tiền tệ có thể bị chính trị hóa: Thay vì kiềm chế lạm phát, Fed có thể bị buộc phải cắt giảm lãi suất nhằm phục vụ mục tiêu ngắn hạn, như kích thích kinh tế trước bầu cử.
• Đồng USD mất niềm tin: Nhà đầu tư toàn cầu coi Fed độc lập là “bảo chứng” cho sức mạnh của đồng đô la. Mất đi yếu tố này, vị thế USD như đồng tiền dự trữ toàn cầu sẽ bị đe dọa.
• Thị trường tài chính biến động: Trái phiếu kho bạc Mỹ có thể bị bán tháo, lợi suất tăng mạnh, trong khi vàng, Bitcoin và các tài sản trú ẩn an toàn khác sẽ hưởng lợi.
• Khủng hoảng niềm tin dài hạn: Một Fed bị kiểm soát bởi chính trị gia sẽ không còn khả năng đưa ra quyết định khó khăn nhưng cần thiết, làm giảm hiệu quả của chính sách tiền tệ.

Có nên để Trump sa thải Chủ tịch Fed?

Theo mình, câu trả lời là không nên. Lý do:

1. Fed là rào chắn chống lạm phát – Chính trị gia luôn muốn lãi suất thấp để thúc đẩy tăng trưởng và dễ tranh cử, nhưng điều đó có thể gây lạm phát. Fed độc lập tồn tại để giữ cân bằng.
2. Tạo tiền lệ nguy hiểm – Một khi một tổng thống có thể sa thải Chủ tịch Fed vì bất đồng quan điểm, mọi đời tổng thống sau đều có thể làm vậy. Khi đó Fed không còn là cơ quan trung lập nữa.
3. Đe dọa vị thế toàn cầu của USD – USD mạnh và được tin dùng chính vì Fed độc lập. Nếu nguyên tắc này bị phá vỡ, các nước khác có thể chuyển sang tích trữ vàng, nhân dân tệ, hoặc stablecoin thay thế.

Tóm lại, nếu Trump thực sự có thể sa thải Powell, đây sẽ không chỉ là một thay đổi nhân sự, mà là cú sốc lớn cho toàn bộ nền kinh tế toàn cầu.