Trump sa thải Thống đốc Fed Cook vì cáo buộc gian lận thế chấp

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bãi nhiệm Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook vào ngày 25/8, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử 111 năm một tổng thống trực tiếp cách chức một thống đốc Fed. Động thái chưa từng có này làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương – nền tảng quan trọng cho chính sách tiền tệ hiệu quả.

Trump viện dẫn cáo buộc gian lận thế chấp đối với Cook làm căn cứ sa thải, dù bà chưa hề bị buộc tội. Vụ việc bắt nguồn từ tuyên bố của Bill Pulte, Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang, rằng Cook đã làm giả hồ sơ thế chấp. Bộ Tư pháp hiện đang mở cuộc điều tra. Trước đó, Cook khẳng định bà “sẽ không để bị bắt nạt phải từ chức” chỉ vì những cáo buộc trên mạng xã hội.

Trong bức thư gửi Cook, Trump đặt nghi vấn về “sự chính trực” và “độ tin cậy” của bà, cho rằng hành vi bị cáo buộc thể hiện “sự tắc trách nghiêm trọng trong các giao dịch tài chính”. Tuy nhiên, giới pháp lý chưa đồng thuận liệu tổng thống có thẩm quyền sa thải các thống đốc Fed khi không có lý do pháp lý rõ ràng.

Thị trường tài chính phản ứng tiêu cực ngay sau tin tức: chỉ số USD giảm 0,3%, lợi suất trái phiếu kho bạc cùng hợp đồng tương lai S&P 500 đồng loạt đi xuống.

Việc bãi nhiệm Cook tạo cơ hội cho Trump tái định hình Hội đồng Thống đốc Fed gồm bảy thành viên. Trước đó, Adriana Kugler – một người do ông Biden bổ nhiệm – cũng đã thông báo từ chức sớm. Diễn biến này có thể giúp Trump sớm nắm đa số bốn ghế trong hội đồng.

Thời điểm diễn ra rất nhạy cảm, khi Fed chuẩn bị họp chính sách vào ngày 16-17/9. Chủ tịch Jerome Powell gần đây ám chỉ khả năng cắt giảm lãi suất vì lo ngại suy yếu trên thị trường lao động, trong khi Trump nhiều lần chỉ trích Fed vì duy trì lãi suất cao.

Lisa Cook được bổ nhiệm năm 2022, trở thành phụ nữ da màu đầu tiên trong Hội đồng Thống đốc Fed, với nhiệm kỳ dự kiến kéo dài tới năm 2038. Hiện chưa rõ bà có ý định kháng cáo quyết định sa thải này ra tòa hay không.